na przykład
  • odmiana nazwisk zakończonych na -o

    7.11.2020
    4.12.2007

    „Słowiańskie nazwiska zakończone na -o odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a” (Słownik nazw własnych). Zgodnie z tym: z Latą, Klaczką, Sopoćką i… Puzią. W zasadach pisowni stoi, że „nazwiska włoskie zakończone na -o odmieniają się tak, jak polskie nazwiska typu Puzio”. Przykłady (z Boccacciem, Leoncavallem) zwrotnie sugerują, że z Puziem. Czy „nazwiska typu Puzio” są przemilczanym w zasadach wyjątkiem. A Rechnio – czy jest „typu Puzio”?

  • Pobiec na jednej nodze
    14.10.2016
    14.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie etymologia zwrotu pobiec na jednej nodze. Mówi się tak, kiedy ktoś ma pobiec szybko, chociaż wydawałoby się, że jeśli ktoś pobiegnie na jednej nodze to potrwa to dłużej, niż gdyby miał biec na przykład na dwóch.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • w auli czy na auli?
    12.11.2008
    12.11.2008
    Która z form jest poprawna – w auli czy na auli – w odniesieniu do auli jako reprezentacyjnej sali wykładowej, na przykład w zdaniu: „Zajęcia odbywają się w/na auli takiej a takiej”?
    Dziękuję za odpowiedź,
    Karol Flont
  • „W szkole na stole…” raz jeszcze
    11.02.2012
    11.02.2012
    Witam,
    Pytanie dotyczy specyficznych konstrukcji używanych np. w plikach pomocy. Są to zdania rozpoczynające się wieloma następującymi po sobie okolicznikami miejsca (styl i szyk tych zdań narzucają nam klienci, nie możemy tego zmienić), np.
    W oknie Definiowanie brył, na karcie Efekty wizualne, w obszarze Efekty 3D, na liście Dodaj efekty specjalne kliknij opcję Głębia.

    Wydaje mi się, że przecinki są tu niezbędne, jednak czy orzeczenie też trzeba oddzielić przecinkiem?
    Pozdrawiam,

  • wulgaryzmy na lekcji języka polskiego
    30.11.2012
    30.11.2012
    Szanowni Państwo!
    Coraz bardziej przeraża mnie wulgaryzacja języka, zwłaszcza młodzieży. Nawet nauczyciele propagują wulgaryzmy podczas lekcji: pewna polonistka bez skrupułów używa przymiotnika, którego tu nie przywołam, a który stał się popularnym synonimem słów świetny, niezwykły, fajny; inna nauczycielka tłumaczy dzieciom zasady ortografii na przykładzie wulgaryzmów. Jak można walczyć z tym zjawiskiem? Czy w ogóle uważają je Państwo za niebezpieczne dla polszczyzny?
    Z poważaniem
    Licealista
  • Wystąpić na drogę sądową
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowna Poradnio,
    chciałbym spytać, które wyrażenie jest poprawne: wstąpić na drogę sądową czy wystąpić na drogę sądową.
    Pierwszy wariant wydaje się logiczniejszy, ale drugi jest znacznie częstszy w Internecie (co nie jest, oczywiście, żadnym wyznacznikiem poprawności językowej). Być może druga forma wzięła się od wyrażenia wystąpić do sądu?

    Dziękuję uprzejmie.

    z poważaniem
    Marcin Wiśniewski
  • zejść na dół
    23.12.2013
    23.12.2013
    Witam.
    Pytań o pleonazmy było już bez liku, na jednym z portali poświęconych pisaniu wynikła jednak dyskusja dotycząca schodzenia. Jak wiemy, schodzenie w dół to masło maślane, co jednak ze schodzeniem na dół? Dla mnie to również pleonazm, niektórzy jednak go bronią stwierdzając, że w tym złożeniu dół nie jest określeniem kierunku, tylko miejsca. Co na to Pan Profesor?
    Pozdrawiam,
    Anna Grzanek
  • Jak odpowiedzieć na niegrzeczny mail?
    14.01.2009
    14.01.2009
    Szanowna Redakcjo!
    Otrzymuję często elektroniczną pocztę handlową mniej więcej takiej treści: „Czy jest…?” i tu pada nazwa towaru i, ewentualnie, prośba o inne informacje. Ani miasta, ani daty, tytułu, imienia, nazwiska, firmy, po prostu nic poza zwykle niestosownym Witam! i zdawkowym Pozdrawiam (też bez inicjałów). Nie wiem z kim mam do czynienia!
    Odpowiadając na taki imejl, jak go rozpocząć, a jak zakończyć, skoro zależy mi na wizerunku także w dziedzinie korespondencji?
    Piotr, Gliwice
  • mieć duszę na ramieniu
    7.12.2010
    7.12.2010
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, skąd w naszym języku wzięło się powiedzenie mieć duszę na ramieniu.
    Pozdrawiam
    Urszula Szuszkiewicz
  • nazwiska na -owa
    1.02.2012
    1.02.2012
    Czy używana przeze mnie w mowie forma nazwiska po mężu – Tylewiczowa – jest poprawna? Wiem, że to archaizm, ale podoba mi się. Postawiono mi zarzut, że Tylewiczowa, to może być marynarka…
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego